Bu soruya pek çok açıdan yaklaşmak isterim:

I. Veriler daha önce hangi ölçüde güvendeydi?

II. Verilerimiz bir başkasının merkezine mi aktarılıyor?

Yapay zeka modellerini üreten büyük firmaların bazıları bugün kişisel verilerin gizliliği kanunlarını çiğnemesi iddiasıyla dava ediliyorlar ve kiminin davası sonuçlandı kimi devam ediyor. Elde ettikleri verileri ise ücretli uygulamalardan değil çoğunlukla ücretsiz sundukları uygulamalardan elde ettiler. Öte yandan verileri elde eden firmalar doğrudan kendileri model çıkarmasalar da bu verileri işleyip satmakla suçlandılar. Yani aslında verilerinizin riskli olduğu yer AI alanı değil çoğunlukla kullandığınız telefonlar, bilgisayarlar ve onların içinde kullandığınız uygulamalardır.

Öte yandan yazılım alanının her adımında olduğu gibi burada da tamamen açık kaynak olup kendi sunucularınızda barındırabileceğiniz yapay zeka modelleri bulunmakta. Hatta son araştırmalara göre açık kaynak modeller, kapalı kaynak olup çok daha büyük ücretlerle piyasaya sunulanlardan daha iyi sonuçlar üretiyorlar. DeepSeek bunların şimdilik başında gelmekte.

Eğer kendi iç işleriniz için kullanacak, aynı anda binlerce kullanıcıya açmayacaksanız aslında mâliyeti o kadar da büyük değil. Buradaki önemli kriter aynı anda kaç kullanıcının AI modeli üzerinde iş yapacağıdır. Bir şirkette 100 personel bulunabilir ama sorguların yalnızca aynı ana denk gelmesiyle oluşan anlık yük 10 ise burada baz alınması gereken sayı 10'dur. Her ihtimale karşı bunun bir miktar yukarısını karşılayacak bir sunucu tercih edilir.

Eğer doğrudan siz veya personelleriniz erişmeyecek ama günlük yapılması gereken pek çok süreci sıralı bir şekilde AI modeli yapacaksa bu defa yalnızca istediğiniz iş bitirme hızına göre sunucu tercihi yapılır.

Ayrıca model üreticileri ve açık kaynak model barındırma hizmeti veren büyük sunucu şirketleri sizlere doğrudan sunucu kiralamak yerine runtime kiralaması sunarlar. Yani kullandığın kadar öde yöntemi. Bu da pek çok şirketin mâliyet açısından avantajı olur.

Bilim kurgu filmlerinin aranan sorularından biri olduğunu söylemek isterim. Çünkü şu anda yapay zeka kelimesi yaygın olarak kullanılsa da henüz öyle bir şey yaratılmadı. Aslında kullanılan tüm sözde "yapay zeka modelleri" makine öğrenmesinin sonucu olarak ortaya çıkmış karmaşık yazılımlardan başka bir şey değildir. Öz bilinç, şuur gibi özelliklerden yoksun olup ancak ve ancak nadiren de olsa sizleri varmış hissiyatına sokacak taklitlerde bulunabilirler. Bu taklitlerde bulunabilmelerinin sebebi de eğitim verilerinde böyle diyalogların yer almasıdır.

Bir diğer konu ise prompt mühendisliğidir. Makine öğrenmesi modellerinin (gerçek adları budur) girdilerini doğru bir şekilde ayarlayarak modelin çıktısını optimize etmek için başvurulan disiplin yani. Bu disiplin sayesinde modeller tam kontrol altında hareket ederler.

Harika bir soru ancak cevabı evet ya da hayır değil. Bu sizi üzmesin çünkü cevabı duyduğunuzda daha çok heyecanlanacağınızdan şüphem yok.

Makine öğrenmesi modellerini çalıştırırken isteklerimiz (prompt) önce bir tercüman üzerinden geçer. Bilindik ismiyle transformer. Aslında prompt kalitenizi son derece etkileyen bir diğer unsur bu tercümandır. Neticede istekleriniz aslında makine öğrenmesi modeline bu tercüman üzerinden gidiyorsa tercümanın maksimum kalitesi kadar değerli prompt yazabilirsiniz.

Eğer modelin düşünce adımlarını anlamak istiyorsak modelin kullandığı transformer'i ve ona girdi olarak verdiğimiz prompt'u incelememiz gerekiyor. Çünkü modeller kendi kendine, durağan haldeyken düşünme eylemi gerçekleşemez. Girdi olarak aldığı prompt, model üzerinde müthiş bir etkiye sahiptir ve yalnızca ama yalnızca prompt'u takip eder. Belki biraz basit gelecek sizlere ama makine öğrenmesi modelleri birer tahmin uygulamasıdır. Prompt ile verilen metnin sonrasına gelmesi gereken tokenleri tahmin etmeye çalışırlar.